Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θα παράσχουν χρηματοδότηση στον παγκόσμιο οργανισμό για τα εμβόλια, την πρωτοβουλία Gavi, μέχρις ότου η ομάδα αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζει ζητήματα ασφάλειας των εμβολίων, δήλωσε ο Υπουργός Υγείας Robert F. Kennedy Jr. σε εκδήλωση συγκέντρωσης χρημάτων για τον οργανισμό στις 25 Ιουνίου.
«Υπάρχουν πολλά που θαυμάζω στην Gavi, ιδιαίτερα τη δέσμευσή του να κάνει την ιατρική προσιτή σε όλους τους ανθρώπους του κόσμου.
Η Gavi έχει εκπληρώσει αυτό το κομμάτι της αποστολής της πολύ καλά», είπε ο Kennedy σε ηχογραφημένες δηλώσεις που προβλήθηκαν στη σύνοδο.
«Δυστυχώς, μέσα στον ζήλο του να προωθήσει τον καθολικό εμβολιασμό, έχει παραμελήσει το μείζον ζήτημα της ασφάλειας των εμβολίων.»
Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν παράσχει 8 δισεκατομμύρια δολάρια στην πρωτοβουλία Gavi από το 2001.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες αποτελούν μία από τις μεγαλύτερες πηγές χρηματοδότησης του οργανισμού.
Η επένδυση αυτή πρέπει να δικαιολογηθεί, σύμφωνα με τον Kennedy.
«Θα σας πω πώς να αρχίσετε να παίρνετε σοβαρά υπόψη την ασφάλεια των εμβολίων: Να λαμβάνετε υπόψη την καλύτερη διαθέσιμη επιστήμη, ακόμη και όταν η επιστήμη αυτή αντιτίθεται στα καθιερωμένα παραδείγματα.
Μέχρι να συμβεί αυτό, οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θα συνεισφέρουν άλλα χρήματα στον Gavi» δήλωσε.
Η Gavi ανέφερε σε ανακοίνωσή του ότι η ομάδα «συμφωνεί πλήρως με τον Υπουργό Υγείας και Ανθρωπίνων Υπηρεσιών σχετικά με την ανάγκη να λαμβάνεται υπόψη όλη η διαθέσιμη επιστήμη και παραμένει δεσμευμένος να συνεχίσει μια προσέγγιση βασισμένη σε αποδείξεις και επιστημονικά δεδομένα στο έργο και στις επενδυτικές του αποφάσεις, όπως πάντοτε έχει πράξει.»
Η Gavi δηλώνει στην ιστοσελίδα του ότι βοηθά στον εμβολιασμό περισσότερων από του 50% των παιδιών στον κόσμο κατά διαφόρων ασθενειών.
Σε ξεχωριστή δήλωση ανέφερε ότι προχωρά σε μεταρρυθμίσεις, μεταξύ άλλων σε αναδιάρθρωση με στόχο τη μείωση του κόστους.
Η σύνοδος δεσμεύσεων του οργανισμού πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη στις Βρυξέλλες.
Συνδιοργανώθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Ίδρυμα Gates.
Το Ίδρυμα Ίδρυμα δήλωσε αυτή την εβδομάδα ότι θα προσφέρει 1,6 δισεκατομμύρια δολάρια στην Gavi μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια, χαρακτηρίζοντας τη συμμαχία «έναν από τους πιο αποτελεσματικούς μηχανισμούς για την παροχή σωτήριων εμβολίων στα παιδιά και την πρόληψη ασθενειών στις πιο ευάλωτες κοινότητες του κόσμου.»
Οι Ηνωμένες Πολιτείες ενέκριναν 300 εκατομμύρια δολάρια για τον Gavi στον προϋπολογισμό χρηματοδότησης για το οικονομικό έτος 2025, όμως το αίτημα προϋπολογισμού της κυβέρνησης Trump για το οικονομικό έτος 2026 δεν περιλαμβάνει χρηματοδότηση για τον οργανισμό.
Ο Γερουσιαστής Bernie Sanders (ανεξάρτητος, Βερμόντ), κορυφαίο μέλος της μειοψηφίας στην Επιτροπή Υγείας της Γερουσίας, εξέφρασε τη λύπη του για την ανακοίνωση του Kennedy κατά τη διάρκεια ακρόασης στην Ουάσινγκτον την Τετάρτη. Ρώτησε τη Susan Monarez, υποψήφια του Προέδρου Donald Trump για τη θέση της επικεφαλής των Κέντρων Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC), σχετικά με την εξέλιξη.
«Πιστεύω ότι η προετοιμασία για την παγκόσμια υγειονομική ασφάλεια είναι μια κρίσιμη και ζωτικής σημασίας δραστηριότητα για τις Ηνωμένες Πολιτείες,» δήλωσε εκείνη.
«Πιστεύω ότι τα εμβόλια σώζουν ζωές. Πιστεύω ότι πρέπει να συνεχίσουμε να στηρίζουμε την προώθηση και τη χρήση των εμβολίων,» πρόσθεσε αργότερα, υποσχόμενη στον Sanders ότι, αν λάβει την επιβεβαίωση του διορισμού της, θα εξετάσει το ζήτημα.
Μια συμβουλευτική επιτροπή για τα εμβόλια, τα μέλη της οποίας επιλέχθηκαν όλα από τον Kennedy, συνεδρίαζε επίσης την Τετάρτη.
Η επιτροπή ανακοίνωσε ότι θα εξετάσει τις επιπτώσεις του προγράμματος παιδικών εμβολιασμών του CDC, καθώς και εμβόλια που δεν έχουν επανεξεταστεί εδώ και επτά χρόνια, και θα εξετάσει το ενδεχόμενο αλλαγής των τρεχουσών συστάσεων για τα εμβόλια κατά της ηπατίτιδας Β.
Ο Trump είχε προηγουμένως δώσει εντολή σε αξιωματούχους να αποχωρήσουν από διάφορους άλλους διεθνείς οργανισμούς, συμπεριλαμβανομένου του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), λόγω ανησυχιών σχετικά με τους στόχους τους.
Ο Kennedy δήλωσε, μετά από συνάντηση με Αργεντινούς αξιωματούχους τον Μάιο, ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Αργεντινή —που και οι δύο αποχώρησαν από τον ΠΟΥ νωρίτερα φέτος— εστιάζουν στη «δημιουργία ενός εναλλακτικού διεθνούς συστήματος υγείας, βασισμένου στην κορυφαία επιστήμη και απαλλαγμένου από ολοκληρωτικές τάσεις, διαφθορά και πολιτικό έλεγχο.»
Η στάση της ελληνικής κυβέρνησης
Σε αύξηση της ελληνικής οικονομικής συνδρομής προς την παγκόσμια πρωτοβουλία Gavi – The Vaccine Alliance (σ.σ.: συμμαχία για τα εμβόλια), η οποία υποστηρίζεται και από το Ίδρυμα Gates, προχωρά η κυβέρνηση Μητσοτάκη, με το συνολικό ποσό να ανέρχεται πλέον στα 5 εκατομμύρια ευρώ.
Η ανακοίνωση έγινε στο περιθώριο της παγκόσμιας συνόδου για την ισότιμη πρόσβαση στα εμβόλια, όπου ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης δήλωσε ότι η Ελλάδα θα ενισχύσει τις προσπάθειες για τη δίκαιη και ασφαλή διάθεση εμβολίων σε χώρες με χαμηλό εισόδημα, κυρίως στην Αφρική και την Ασία.
Σημειωτέον, η Gavi ιδρύθηκε το 2000 με πρωτοβουλία του Ιδρύματος Gates και άλλων διεθνών φορέων, με στόχο να εξασφαλίσει πρόσβαση στα εμβόλια υποτίθεται για τις φτωχότερες χώρες του κόσμου.
Το Ίδρυμα Gates αποτελεί τον βασικό ιδιωτικό χρηματοδότη, προσφέροντας δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως.
Τι είπε ο πρωθυπουργός
Ειδικότερα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης μιλώντας στη Σύνοδο Κορυφής «Global Summit: Health & Prosperity through Immunisation» που συνδιοργάνωσαν η Ευρωπαϊκή Ένωση, η GAVI και το Ίδρυμα Gates στις Βρυξέλλες, ανακοίνωσε ότι η Ελλάδα αυξάνει το ποσό που δίνει για το σκοπό της GAVI από τα 2 εκατ. ευρώ στα 5 εκατ. ευρώ.
Στις πρώτες του κουβέντες ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε σε μια προσωπική ιστορία που αφορούσε τη μητέρα του.
«Η αείμνηστη μητέρα μου προσβλήθηκε από πολιομυελίτιδα κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Έλαβε την καλύτερη δυνατή φροντίδα, έζησε μια γεμάτη αλλά πολύ δύσκολη ζωή, με προκλήσεις. Ήταν από τους τυχερούς. Πολλά άλλα παιδιά δεν είχαν την ίδια διαδρομή. Και καθώς άκουγα τον κ. Gates να μιλά για την εξάλειψη της πολιομυελίτιδας, σκεφτόμουν την τεράστια πρόοδο που έχει σημειώσει η επιστήμη τα τελευταία 50 χρόνια. Σκεφτόμουν επίσης την τεράστια συμβολή της GAVI ως πρότυπο σύμπραξης ιδιωτικού και δημόσιου τομέα, παρέχοντας εμβόλια σε δεκάδες εκατομμύρια παιδιά, σώζοντας εκατομμύρια ζωές», σημείωσε ο κ. Μητσοτάκης.
Και συνέχισε: «Και πιστεύω ότι είναι καθήκον μας, η συμβολή μας, να διασφαλίσουμε ότι αυτό το έργο θα συνεχιστεί σε μια εποχή που κορυφαίοι δωρητές περιορίζουν τη συμμετοχή τους, αλλά και σε μια εποχή που ο σκεπτικισμός για τα εμβόλια αυξάνεται σε όλο τον κόσμο.
Είμαι πολύ χαρούμενος και με τιμά το γεγονός ότι η Ευρώπη, η «Ομάδα Ευρώπη», αναλαμβάνει να καλύψει το χρηματοδοτικό κενό που προέκυψε από την απόφαση άλλων κορυφαίων δωρητών να μην συνεχίσουν τη χρηματοδότηση της GAVI».
Ο πρωθυπουργός τόνισε: «Εκ μέρους του ελληνικού λαού θα ήθελα να σας ανακοινώσω ότι η αρχική εισήγηση του Υπουργείου Οικονομικών ήταν να συνεισφέρουμε 2 εκατομμύρια ευρώ για τον σκοπό της GAVI, αλλά αποφάσισα να το αυξήσω σε 5 εκατομμύρια ευρώ.
Σκεφτόμουν ότι κάποιοι από εμάς ήρθαμε από τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ προκειμένου να διασφαλίσουμε ότι είμαστε σήμερα εδώ, μαζί σας, για να επαναβεβαιώσουμε την υποστήριξή μας προς τη GAVI. Σκεφτόμουν ότι αν μπορούμε -και δικαίως, μπορώ να προσθέσω- να δαπανήσουμε το 5% του ΑΕΠ μας για την άμυνα τα επόμενα χρόνια, σίγουρα μπορούμε να αντέξουμε οικονομικά να συνεισφέρουμε 5 εκατομμύρια στη GAVI».
Αντιδράσεις
Την ώρα λοιπόν που το Εθνικό Σύστημα Υγείας στενάζει από ελλείψεις, υποστελέχωση και χρόνια υποχρηματοδότηση, η κυβέρνηση επιλέγει να διοχετεύσει πολύτιμο δημόσιο χρήμα σε έναν παγκόσμιο οργανισμό που ελέγχεται εν πολλοίς από ιδιωτικά συμφέροντα, τεχνοκράτες και φιλανθρωπικά ιδρύματα-κολοσσούς.
Το Ίδρυμα Gates δεν είναι απλώς ένας δωρητής της Gavi· είναι ουσιαστικά συνδιαχειριστής της στρατηγικής παραγωγής και διάθεσης εμβολίων, με επιρροή που ξεπερνά κυβερνήσεις.
Πρόκειται για μια παγκοσμιοποιημένη αρχιτεκτονική υγείας, όπου η πολιτική βούληση εθνικών κρατών παραχωρείται σιωπηρά σε οργανισμούς με ασαφή λογοδοσία και ξεκάθαρες σχέσεις με τη φαρμακοβιομηχανία.
Η ελληνική συνδρομή, ύψους 5 εκατ. ευρώ, δεν συνοδεύεται από καμία δέσμευση για ανταποδοτικά οφέλη προς τη χώρα, είτε σε επίπεδο τεχνογνωσίας, είτε σε προτεραιότητα πρόσβασης σε εμβόλια σε περίπτωση μελλοντικής κρίσης.
Είναι απλώς μια «επένδυση» καλής θέλησης, επικοινωνιακού χαρακτήρα, που θυμίζει περισσότερο άσκηση εξωτερικής πολιτικής μέσω δημοσίων σχέσεων και λιγότερο στρατηγική επιλογή δημόσιας υγείας.
Η απόφαση της κυβέρνησης εγείρει ένα βαθύτερο ερώτημα:
Με ποιο δικαίωμα παραχωρείται δημόσιο χρήμα σε οργανισμούς που δεν λογοδοτούν στο ελληνικό Κοινοβούλιο ή στον Έλληνα φορολογούμενο;
Τι ακριβώς αγοράζει η Ελλάδα με αυτά τα 5 εκατ. ευρώ;
Μια θέση στο τραπέζι των “προθύμων” συμμάχων των Gates ή μια ψευδαίσθηση διεθνούς ρόλου;
wwww.bankingnews.gr
https://www.epilekta.com/2025/06/kennedy-gavi-gates.html