Σήμερα συμπληρώνονται 40 χρόνια από την κοίμηση του μακαριστού Ιερομονάχου Σεραφείμ (Ρόουζ).

Πολλά έχουν γραφτεί γι’ αυτόν τον ασκητή αγωνιστή και πατερικό δάσκαλο της Αμερικής του εικοστού αιώνα. Η βιογραφία που έγραψε ο Ηγούμενος Δαμασκηνός (Κρίστενσεν), Father Seraphim Rose: His Life and Works,είναι μια εξαντλητικά ερευνημένη πλούσια πηγή πληροφοριών για αυτόν. Αφού διαβάσεις τις 1.100 περίπου σελίδες, νοιώθεις σχεδόν σαν να τον γνώριζες προσωπικά.

Ο π. Σεραφείμ έγραψε πολλά βιβλία και αμέτρητα άρθρα για διάφορα θέματα, τα οποία έχουν διαβαστεί, συζητηθεί και αναλυθεί ευρέως. Η ζωή και οι διδασκαλίες του έχουν αγγίξει τις ζωές χιλιάδων, αν όχι εκατομμυρίων, και όχι μόνο στην πατρίδα του την Αμερική, αλλά σε ολόκληρο τον Ορθόδοξο κόσμο.

Ενώ ο π. Σεραφείμ είναι περισσότερο γνωστός για τις διδασκαλίες του και τη ζωή που πέρασε στο τραχύ μοναστήρι του στην Καλιφόρνια, υπάρχει μια πτυχή της ζωής του που συγκεντρώνει συγκριτικά λίγη προσοχή, αλλά που πάντα έβρισκα ότι είναι ένα από τα πιο συγκινητικά μέρη της ζωής του, και αυτή είναι η όμορφη φιλία του με την Άλισον Χάρρις.

Ο π. Σεραφείμ, τότε Ευγένιος, συνάντησε για πρώτη φορά την Άλισον τον Νοέμβριο του 1952 ενώ σπούδαζε στο Pomona College στη νότια Καλιφόρνια και γρήγορα έγινε η πιο στενή του φίλη. Ενώ οι δυο τους είχαν μια κοινή ομάδα φίλων, η Άλισον ήταν η μόνη στην οποία ο Ευγένιος μπορούσε πραγματικά να ανοίξει την ψυχή του. Είναι η μόνη που τον κατάλαβε και η φιλία τους συνεχίστηκε μέχρι την ημέρα που πέθανε ο π. Σεραφείμ, και μετά, πολύ μετά την τελευταία τους συνάντηση σε αυτή τη γη.

Ο π. Αμβρόσιος ο νεός (γνωστός ως π. Αλεξέι πριν γίνει μοναχός), ένας από τους στενότερους μαθητές του π. Σεραφείμ, λέει κάπου ότι αν και ήταν κοντά στον π. Σεραφείμ, δεν ήταν φίλοι – η σχέση τους ήταν αυστηρά η σχέση ενός πνευματικού πατέρα με το πνευματικό του παιδί. Στην πραγματικότητα, τα περισσότερα από αυτά που γνωρίζουμε για τον π. Σεραφείμ προέρχονται από τα πνευματικά του παιδιά ή τον μοναχό σύντροφό του π. Γερμανό (αν και ο π. Σεραφείμ κρατούσε επίσης ένα πνευματικό ημερολόγιο για ένα διάστημα και ένα χρονικό του μοναστηριού).

Η Άλισον το 1953

Έτσι, μπορούμε να πούμε ότι η Άλισον είναι το μόνο άτομο που μας δείχνει τον π. Σεραφείμ ως φίλο, αν και φυσικά, για κάποιον σαν τον Ευγένιο/π. Σεραφείμ, κάθε αληθινή φιλία είναι επίσης μια πνευματική σχέση.

Δυστυχώς, μεταξύ εκείνων που γνωρίζουν ελάχιστα τη ζωή και τις διδασκαλίες του, ο π. Σεραφείμ έχει μερικές φορές τη φήμη του ψυχρού και άκαμπτου φονταμενταλιστή. Ωστόσο, όσοι έχουν διαβάσει τη ζωή και τα έργα του, συμπεριλαμβανομένων των επιστολών του προς τον πνευματικό του γιο π. Αλεξέι Γιανγκ, γνωρίζουν ότι ο π. Σεραφείμ ήταν ένας άνθρωπος με ποιμαντική ευαισθησία, με βαθιά στοργική καρδιά – και η φιλία του με την Άλισον είναι μια συγκινητική απόδειξη αυτής της αλήθειας.

Επιπλέον, ως η πιο αγαπημένη φίλη του π. Σεραφείμ από τις ημέρες πριν ασπαστεί την αγία Ορθοδοξία, είναι η Άλισον που μας βοηθά να δούμε την εκπληκτική μεταμόρφωση που υπέστη στην πορεία του προς την Εκκλησία.

Ο Ευγένιος και η Άλισον έμοιαζαν κατά κάποιο τρόπο – και οι δύο ήσυχοι και βαθιά μόνοι, δοσμένοι στο να συλλογίζονται σοβαρά θέματα. Από την άλλη, η Άλισον ήταν πιστή Αγγλικανή, ενώ ο Ευγένιος, έχοντας ήδη χάσει προ πολλού την προτεσταντική πίστη των χρόνων του γυμνασίου του, ήταν αυτοαποκαλούμενος άθεος, αν και η Άλισον μπορούσε να δει ότι ο Ευγένιος ήταν, στην πραγματικότητα, σε μια πνευματική αναζήτηση.

«Καταλάβαμε ο ένας τον άλλον», λέει η Άλισον. «Και οι δύο ήμασταν άνθρωποι που δυσκολευόμασταν πολύ να γίνουμε κατανοητοί από τους άλλους. Ήμασταν και οι δύο μοναχικοί και νοιώθαμε άβολα με τους άλλους. Δεν νοιώθαμε μεγάλη ανάγκη να εξηγήσουμε ο ένας στον άλλον – πάντα φαινόταν να καταλαβαίνουμε χωρίς καμμία εξήγηση. Δεν χρειάστηκε να φορέσουμε μάσκα ή να δικαιολογηθούμε ο ένας στον άλλον».

Και ενώ εμπιστεύονταν τον βαθύτερο εαυτό τους ο ένας στον άλλον, η φιλία τους ήταν επίσης πέρα από λόγια. Η φιλία τους δεν ήταν επιφανειακή που ευδοκιμούσε σε συνεχείς κουβέντες για επιπόλαια θέματα. Μπορούσαν να αισθάνονται άνετα ακόμα και με ώρες σιωπής, απλώς να είναι ο ένας με τον άλλον.

Είχαν παράδοση να ακούν το Ich Habe Genug του Μπαχ, χωρίς να λένε λέξη μεταξύ τους. Ο Ευγένιος συγκινήθηκε βαθιά από την καντάτα, αλλά ήταν κάτι που μοιράστηκε μόνο με την Άλισον. Αν ήταν κάποιος άλλος εκεί, δεν θα το έπαιζε. Και όταν ο φίλος τους Kaizo Kubo, τον οποίο ο Eugene σεβόταν πολύ, αυτοκτόνησε, η Alison απλώς περπατούσε με τον Eugene για ώρες, προσφέροντας σιωπηλή παρηγοριά και υποστήριξη.

Στην πραγματικότητα, ο Ευγένιος μπόρεσε να αποκαλύψει στην Άλισον ότι ο ίδιος είχε αυτοκτονικές τάσεις, νοιώθοντας απόρριψη από τους ανθρώπους γενικά, συμπεριλαμβανομένης της οικογένειάς του. Παρ’ όλα αυτά, μπορούσε να δει ότι «μέσα του ήταν πολύ, πολύ παθιασμένος… όχι με κοσμική έννοια, αλλά με πνευματική έννοια».

Και η Άλισον ήταν αναμφίβολα ένα σημαντικό πρόσωπο στην πνευματική ανάπτυξη του Ευγένιου. Σε αυτήν είδε μία αφοσιωμένη Χριστιανή την οποία μπορούσε να σεβαστεί και ο χρόνος που πέρασαν μαζί ακούγοντας το Ich Habe Genug, αφιερωμένο στη γιορτή της Υπαπαντής του Κυρίου, είχε βαθιά επίδραση πάνω του. Η Άλισον αργότερα θα σκεφτόταν ότι ήταν ο Μπαχ που έδωσε στον Ευγένιο Χριστό.

Και βλέπουμε στη φιλία τους μια εικόνα μιας αληθινής φιλίας, που βασίζεται στην αγάπη για την αλήθεια και την επιθυμία για το καλύτερο για τον άλλον. Σε αντίθεση με πολλές φιλίες που απλώς θα διαλύονταν αν ο ένας φίλος επέκρινε ή προσέβαλλε τον άλλον ή αν έλεγαν τη γνώμη τους ο ένας στον άλλο, η Άλισον μπορούσε να μιλήσει ειλικρινά με τον Ευγένιο για τις φιλοσοφικές και πνευματικές του ιδέες.

Είδε τον βαθύ πόνο που ζούσε στην ψυχή του επειδή δεν είχε βρει ακόμα την αλήθεια, και είδε επίσης ότι πράγματα όπως ο έρωτάς του στο κολλέγιο με το Ζεν του Βουδισμού ήταν απλώς περισπασμοί, όχι εντελώς σοβαρή στάση στην πραγματική του πορεία. Κατάλαβε ότι είχε «αντικαταστήσει τη μελέτη με την άμεση κατανόηση της αλήθειας».

Η Άλισον του είπε ευθέως: «Το Ζεν [είναι] ένα μάτσο ανοησίες… Ο Χριστιανισμός (πιο συγκεκριμένα ο Καθολικός Χριστιανισμός) [είναι] η μόνη αλήθεια που αξίζει να έχουμε».

«Το Ζεν βοήθησε τον Ευγένιο με αρνητικό τρόπο», είπε αργότερα η Άλισον. «Μπήκε σε αυτό με την ιδέα να βρει γνώση του εαυτού του και αυτό που βρήκε ήταν ότι ήταν αμαρτωλός. Με άλλα λόγια, τον αφύπνισε στο γεγονός ότι χρειαζόταν κάτι, αλλά δεν έδωσε πραγματικές απαντήσεις».

Στην πραγματικότητα, ήταν η Άλισον που μύησε τον Ευγένιο στους Αδελφούς Καραμάζοφ του Ντοστογιέφσκι ως μέρος των προσπαθειών της να τον προσηλυτίσει στον Χριστό και να του δώσει τις πραγματικές απαντήσεις που τόσο απεγνωσμένα αναζητούσε.

Η Άλισον ήταν μάρτυρας του πώς εκτυλίχθηκε η αναζήτησή του για την αλήθεια και τα βάσανά του για την έλλειψή της. Μια από τις πιο εντυπωσιακές σκηνές από την προ-ορθόδοξη ζωή του π. Σεραφείμ είναι η νύχτα που άρχισε να φωνάζει στον Θεό μεθυσμένος, προκαλώντας Τον να τον σκοτώσει. Η Άλισον κατάλαβε ότι ο Ευγένιος θα προτιμούσε να χτυπηθεί νεκρός, γιατί τότε τουλάχιστον θα μάθαινε την αλήθεια, παρά να συνεχίσει σε μια κατάσταση άγνοιας. Ο Ευγένιος ήταν πάντα ένα άτομο του όλα ή τίποτα που σκέφτηκε αργότερα, και αυτό σίγουρα συνεχίστηκε στις μέρες του ως μοναχός αγωνιστής.

Μερικές φορές ο Ευγένιος έπινε πολύ και έκλαιγε από απελπισία, αλλά μόνο η Άλισον διέκρινε το κλάμα. Οι άλλοι φίλοι του απλώς νόμιζαν ότι έπινε για «αναψυχή».

Και ήταν η Άλισον που είδε πώς τα λόγια του Ich Habe Genug του Μπαχ, βγαλμένα απευθείας από τη Γραφή, τον πλημμύρισαν και άρχισαν να επηρεάζουν μια εσωτερική αλλαγή μέσα του. Και όπως είπαμε, αυτός ήταν ένας δεσμός που μοιραζόταν μόνο μαζί της.

Ο Ευγένιος στην αποφοίτησή του από την Πομόνα το 1956  

Οι δύο φίλοι κράτησαν επαφή αφού έφυγαν από την Πομόνα, αν και τα γράμματα που της έστειλε στις πρώτες μέρες του στο Σαν Φρανσίσκο (όπου είχε πάει για να μελετήσει τις ανατολικές θρησκείες μετά την Πομόνα) ήταν τόσο σκοτεινά και καταθλιπτικά που τα έκαψε.

Ωστόσο, ήταν επίσης στο Σαν Φρανσίσκο που η αναζήτηση της αλήθειας του Ευγένιου θα οδηγούσε στην πρώτη του συνάντηση με την Ορθοδοξία και όπου οι σπόροι που φύτεψαν η Άλισον και ο Μπαχ χρόνια νωρίτερα θα άρχιζαν πραγματικά να ανθίζουν. Όταν η Άλισον πήγε να επισκεφτεί τον Ευγένιο στο σπίτι των γονιών του στο Κάρμελ κατά τη διάρκεια των διακοπών των Χριστουγέννων το 1959, ήταν πολύ χαρούμενη που περνούσε χρόνο με τον νέο Ευγένιο.

Η Άλισον προσευχόταν για τον Ευγένιο κάθε μέρα και από τότε που έγινε Χριστιανός, ο Ευγένιος προσευχόταν και για εκείνη καθημερινά. Η φιλία τους είχε παραμείνει δυνατή και η επίσκεψή της ήταν γεμάτη από τους ήσυχους περιπάτους και την κλασσική μουσική που είχαν σημαδέψει τον χρόνο τους μαζί στην Πομόνα.

Ο δεσμός μεταξύ τους ήταν τόσο ισχυρός που η μητέρα του Ευγένιου υποψιάστηκε αρχικά ένα εκκολαπτόμενο ειδύλλιο. Αν και αυτό δεν επρόκειτο να συμβεί, ο Ευγένιος είχε μιλήσει αργότερα στην Άλισον για τους δυο τους να παντρευτούν και να έκαναν παιδιά. Η Άλισον είπε αργότερα: «Αν και μίλησε εκτενώς για τον γάμο και όλα όσα θα συνεπαγόταν, ήξερε βαθιά μέσα του ότι δεν επρόκειτο να παντρευτεί. Αλλά νοιαζόταν για μένα και ήθελε να το μάθω αυτό».

Και όπως είχε κάνει χρόνια αργότερα, η Άλισον έδωσε στον Ευγένιο ειλικρινή κατεύθυνση για την πνευματική του ζωή. Μέχρι την επίσκεψή της το 1959, είχε ενδιαφερθεί για την Ορθοδοξία για αρκετό καιρό, αλλά με τον τυπικό τρόπο του Ευγένιου, άργησε να πάρει μια απόφαση και δεν είχε γίνει ακόμη δεκτός στην Εκκλησία. «Δεν μπορείς απλώς να πηγαίνεις στην εκκλησία και να μην κάνεις ποτέ τίποτα γι’ αυτό», του είπε. «Πρέπει να βαπτισθείς ή να επικυρωθείς ως μέλος, επειδή χρειάζεσαι τα Μυστήρια».

Και όπως η Άλισον έδειχνε πάντα ενδιαφέρον για την κατάσταση της ψυχής του Ευγενίου, τώρα ήταν η σειρά του να ανταποδώσει τη χάρη. Τώρα που βρήκε την Ορθοδοξία, ήταν πρόθυμος να μοιραστεί μαζί της την ομορφιά και την αλήθεια της και εκείνη παρακολούθησε μαζί του μια Ορθόδοξη Λειτουργία κατά την επίσκεψή της στο Κάρμηλο.

Ο Ευγένιος δεν ενδιαφερόταν για τα εγκόσμια ζητήματα. Νοιαζόταν μόνο για την Αλήθεια και για να μοιραστεί αυτή την Αλήθεια με τον πιο αγαπημένο του φίλο. Η φιλία τους ήταν πάντα βαθιά πνευματική, μόνο που τώρα ο Ευγένιος συνειδητοποίησε ότι το αληθινό θεμέλιο είναι ο Ιησούς Χριστός.

Ήταν μισό χρόνο αργότερα, το καλοκαίρι του 1960, όταν ο Ευγένιος επισκέφτηκε την Άλισον στο Λονγκ Μπιτς, που θα μιλούσαν για γάμο. Και στην πραγματικότητα, έμελλε να είναι η τελευταία φορά που είδαν ο ένας τον άλλον σε αυτή την επίγεια ζωή. Η Άλισον κατάλαβε ότι ο Ευγένιος ξεκινούσε μια εντελώς νέα ζωή. Παράλληλα, παρέμειναν σε επαφή και η γεμάτη ζήλο ανησυχία του για την ψυχή και τη σωτηρία της φίλης του ήταν το επίκεντρο των επιστολών που θα συνέχιζε να της στέλνει.

Ένα χρόνο μετά την αποδοχή του στην Ορθόδοξη Εκκλησία το 1962, ο Ευγένιος έγραψε στην Άλισον:

Την τελευταία φορά που άκουσες νέα μου, ήμουν πολύ κοντά στη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία, αν και ακόμα κάπως αβέβαια. Και παρ’ όλο που είχα απαρνηθεί τις χειρότερες αμαρτίες μου, εξακολουθούσα να ζω σε μεγάλο βαθμό όπως ζει ο κόσμος. Αλλά τότε, ανάξιος όπως είμαι, ο Θεός μού έδειξε το μονοπάτι Του. Γνώρισα μια ομάδα ένθερμων Ορθοδόξων Ρώσσων και μέσα σε λίγους μήνες (ήταν, αρκετά σημαντικό, την Κυριακή του «Ασώτου» λίγο πριν από την έναρξη της Σαρακοστής) έγινα δεκτός στην εξόριστη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία, της οποίας είμαι πιστό παιδί εδώ και ενάμιση χρόνο από τότε. Αναγεννήθηκα εν Κυρίω ημών. Τώρα είμαι υπηρέτης Του και έχω γνωρίσει σε Αυτόν τέτοια χαρά που ποτέ δεν πίστευα ότι ήταν δυνατή όσο ζούσα ακόμα σύμφωνα με τον κόσμο.

Σε ένα άλλο γράμμα προς την Άλισον, ο Ευγένιος έγραψε για την ακλόνητη αγάπη του για εκείνη, για την πνευματική φιλία και για τη διακαή επιθυμία του να είναι μαζί στη Βασιλεία των Ουρανών:

Διαβάζοντας ξανά το γράμμα σου, βλέπω ότι λες: «Η ζωή σου είναι τώρα πλήρης και έχεις πολλούς φίλους πολύ πιο αγαπητούς από μένα. Δεν είμαι μία από εσάς». Αλλά αυτό δεν είναι αλήθεια. Στην πραγματικότητα, έχω πολύ λίγους στενούς φίλους, αλλά δεν εννοώ αυτό. Η πνευματική φιλία (και κάθε άλλο είδος, ενώ έχει τις παρηγοριές της, τελειώνει με θάνατο) δεν απαιτεί τις προϋποθέσεις (κοινές δραστηριότητες ή εργασία, κοινός κύκλος γνωριμιών, συχνές συναντήσεις κ.λπ.) χωρίς τις οποίες οι εγκόσμιες φιλίες απλώς εξατμίζονται. Η πνευματική φιλία έχει τις ρίζες της σε μια κοινή χριστιανική πίστη, τρέφεται με την προσευχή ο ένας για τον άλλον και με το να μιλάμε ο ένας στον άλλο από καρδιάς και εμπνέεται πάντα από μια κοινή ελπίδα στη Βασιλεία των Ουρανών στην οποία δεν θα υπάρχει πλέον χωρισμός. Ο Θεός, για τους δικούς Του λόγους, μας έχει χωρίσει στη γη, αλλά προσεύχομαι και ελπίζω και πιστεύω ότι θα είμαστε μαζί όταν τελειώσει αυτή η σύντομη ζωή.

Ούτε μια μέρα δεν απουσίασες από τις προσευχές μου, και ακόμη και όταν δεν άκουσα τίποτα από σένα για δύο χρόνια και σκέφτηκα ότι ίσως δεν θα άκουγα ποτέ ξανά νέα σου, ήσουν ακόμα πιο κοντά μου από τους περισσότερους ανθρώπους που βλέπω συχνά.

Ω, αν ήμασταν αληθινοί Χριστιανοί, δεν θα ήμασταν ξένοι σε κανέναν και θα αγαπούσαμε ακόμη και αυτούς που μας μισούν. Αλλά όπως είναι, είναι το μόνο που μπορούμε να κάνουμε για να αγαπήσουμε μερικούς. Και σίγουρα είσαι μία από τους «λίγους» μου.

Και αυτή η εγγύτητα δεν μειώθηκε ποτέ. Στην πραγματικότητα, στα τέλη του καλοκαιριού του 1982, είκοσι δύο χρόνια μετά την τελευταία φορά που ο Ευγένιος και η Άλισον είδαν ο ένας τον άλλον, έλαβε ένα μυστηριώδες μήνυμα από αυτόν. Συνέχιζε να προσεύχεται γι’ αυτόν καθημερινά και ένοιωθε ότι προσευχόταν γι’ αυτήν.

Καθώς ο π. Σεραφείμ πέθαινε σε ένα νοσοκομείο, εμφανίστηκε στην Άλισον σε ένα όνειρο: «Τον είδε δεμένο σε ένα κρεββάτι και είδε τρομερή σωματική αγωνία στα μάτια του, τέτοια που ήταν οδυνηρό ακόμη και για εκείνη, μια νοσοκόμα, να το βλέπει. Είδε ότι δεν μπορούσε να μιλήσει».

Έγραψε αμέσως στο μοναστήρι για να ρωτήσει αν ο π. Σεραφείμ ήταν καλά. Εν τω μεταξύ, ο π. Γερμανός της είχε γράψει για να την ενημερώσει για την κοίμηση του π. Σεραφείμ.

Η Άλισον το 1952    

Χρόνια πριν, ο π. Σεραφείμ είχε δώσει εντολή στον π. Χέρμαν να επικοινωνήσει με την Άλισον σε περίπτωση που του συνέβαινε κάτι. Αν και δεν είχαν δει ο ένας τον άλλον για περισσότερες από δύο δεκαετίες, συνέχισε να κατέχει μια ξεχωριστή θέση στην αγαπημένη του καρδιά. Ο άγιος είναι αυτός που ανοίγει την καρδιά του σε όλους, και ενώ ο π. Σεραφείμ είχε αφήσει πίσω τον προηγούμενο τρόπο ζωής του, η καρδιά του παρέμεινε ανοιχτή στους ανθρώπους από την προηγούμενη ζωή του, και ιδιαίτερα στην Άλισον.

Τον Μάρτιο του 1984, ενάμιση χρόνο μετά την κοίμηση του π. Σεραφείμ, η Άλισον μετακόμισε έστω και προσωρινά στο Ρέντινγκ της Καλιφόρνια, για να είναι κοντά στον τάφο τουστο μοναστήρι του Αγίου Γερμανού στην Πλατίνα.

Εκεί έλαβε άλλη μια μυστηριώδη επικοινωνία από τον π. Σεραφείμ. Ο π. Δαμασκηνός γράφει:

Εκεί της εμφανίστηκε ένα βράδυ ο π. Σεραφείμ, όπως όταν τον είδε για τελευταία φορά με σάρκα και οστά το 1960. Καθισμένος στο τραπέζι στην κουζίνα του δωματίου του μοτέλ, φαινόταν να είναι πραγματικά παρών στο σώμα μπροστά της, όχι σαν φάντασμα. Και δεν φοβήθηκε καθόλου. «Ευγένιε», του είπε, «νόμιζα ότι ήσουν νεκρός».

Ο π. Σεραφείμ την κοίταξε με χαρά. «Δεν ξέρεις ότι θα είμαστε πάντα μαζί;» ρώτησε.

Αυτά τα λόγια διαβεβαίωσης παρέμειναν στην Άλισον για το υπόλοιπο της ζωής της.

Με αυτά τα λόγια, ο π. Σεραφείμ επιβεβαίωσε μετά θάνατον αυτό που της είχε γράψει το 1963: «Προσεύχομαι και ελπίζω και πιστεύω ότι θα είμαστε μαζί όταν τελειώσει αυτή η σύντομη ζωή».

Η Άλισον εκοιμήθη στις 12/25 Φεβρουαρίου 2002.

Όπως γράφει ο π. Δαμασκηνός: «Σύμφωνα με την ανεξιχνίαστη Πρόνοια του Θεού, αυτή ήταν η ημέρα μνήμης του Αγίου Ευγένιου Αλεξανδρείας: η ονομαστική εορτή του π. Σεραφείμ στον κόσμο και η τεσσαρακοστή επέτειος της υποδοχής του στην Εκκλησία».

Η τελευταία της επιθυμία ήταν να ταφεί στους χώρους της Μονής του Αγίου Γερμανού, για να είναι κοντά στον καλύτερό της φίλο. Η Άλισον θεώρησε ότι η φιλία της με τον Ευγένιο/π. Σεραφείμ ήταν βαθύτερη από οποιαδήποτε άλλη σχέση που είχε ποτέ, ακόμη και μετά τον γάμο της.

Η φιλία του π. Σεραφείμ με την Άλισον μας δείχνει την αγαπημένη του καρδιά και χρησιμεύει ως ένα θαυμάσιο παράδειγμα του τι μπορεί να είναι η φιλία – μια πνευματική σχέση που μας οδηγεί στη σωτηρία.

Η Άλισον στάθηκε στο πλευρό του Ευγένιου/π. Σεραφείμ σε κακές και καλές στιγμές, και ήταν αναμφίβολα μια από τις πιο σημαντικές επιρροές στη ζωή του, οδηγώντας τον στο μονοπάτι προς το Καλό. Ίσως θα μπορούσε να ειπωθεί ότι χωρίς την Άλισον, δεν θα υπήρχε Ευλογημένος Σεραφείμ.