«Απόλλων», ο Έλληνας κατάσκοπος- ‘σαμποτέρ’ των Βρετανών και η …’Υβόννη’ ! ( ΚΑΤΑΠΛΗΚΤΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ! )

Γράφει ο Δημήτρης  Ιωάννου

Υπήρξε ο πολυτιμότερος και πιο αποτελεσματικός πράκτορας-σαμποτέρ των Βρετανών στην Ελλάδα την περίοδο της κατοχής.

Πολέμησε στην Αλβανία, οργανώθηκε στην Αντίσταση, και διέφυγε στην Μ. Ανατολή  όπου εντάχθηκε στις μυστικές υπηρεσίες  από την  βρετανική ‘S.O.E.’

ΤΟ κωδικό του όνομα ήταν «Απόλλων».

Κατά κόσμον ήταν ο δικηγόρος και αξιωματικός Ιωάννης Πελτέκης, που είχε ιδρύσει την οργάνωση «Υβόννη», «ένα από τα πιο πολύτιμα δίκτυα αντίστασης στην Ελλάδα».

Ο Απόλλων και η Υβόννη ξεκίνησαν να δραστηριοποιούνται στην Αθήνα στις αρχές του 1943.

Το δίκτυο αποδείχτηκε παραδειγματική περίπτωση «αντιστασιακής οργάνωσης πόλης». Μάλιστα, μεταξύ του Ιουνίου 1943 και του Σεπτεμβρίου 1944 οι επιτυχίες του ήταν σημαντικές.

Οργάνωσε σαμποτάζ σε 58 γερμανικά πλοία, από τα οποία καταστράφηκαν ολοσχερώς τα 16, ανατίναξε αποθήκες πυρομαχικών στη Λέρο και στο Χασάνι (Ελληνικό), κατέστρεψε 27 ατμομηχανές και ανατίναξε μέσα σε σήραγγα ένα τρένο που μετέφερε πετρέλαιο και πυρομαχικά.

Ενισχύστε το militaire.gr ,δείτε γιατί ΕΔΩ

Μετά την κατάληψη της Ελλάδας από τους ναζί, και καθ’ οδόν προς τη Μέση Ανατολή, για να ενταχθεί στον εκεί ελληνικό στρατό, ο Πελτέκης πέρασε από την Τουρκία, όπου τον στρατολόγησε η Βρετανική Υπηρεσία Ειδικών Επιχειρήσεων, (Special Operations Executive), το στέλεχος της οργάνωσης Ντέιβιντ Πάουσον.

Η SOE ιδρύθηκε το καλοκαίρι του 1940, μετά τη συνθηκολόγηση της Γαλλίας με τη Γερμανία, με στόχο την κατασκοπεία και το σαμποτάζ.

Ήταν σε μόνιμη αντιπαράθεση με το βρετανικό υπουργείο Εξωτερικών, το Φόρεϊν Όφις, και τις άλλες βρετανικές μυστικές υπηρεσίες.

Το «κατεστημένο» των βρετανικών υπηρεσιών θεωρούσε τη SOE ακραία, με irregular πρακτικές, πολύ περισσότερο που στελέχη της είχαν εκφράσει απόψεις για συνεργασία με την ευρωπαϊκή αριστερά και τα οργανωμένα εργατικά κινήματα στις κατεχόμενες χώρες, «ώστε να συγκροτηθούν μυστικοί στρατοί που θα χτυπήσουν σκληρά αργότερα όταν δώσουμε το σύνθημα».

Αλλά το 1943 η SOE ήταν «νομιμοποιημένη» και ενδυναμωμένη στην Ελλάδα, μετά την τεράστια επιτυχία της επιχείρησης Harling τον Νοέμβριο του 1942, δηλαδή της ανατίναξης της σιδηροδρομικής γέφυρας του Γοργοπόταμου, σε συνεργασία με τους αντάρτες του ΕΛΑΣ και του ΕΔΕΣ.

Η ΔΡΑΣΗ ΚΑΙ Η ΠΡΟΔΟΣΙΑ

To 1943, μετά τον θάνατο του Τσιγάντε (οργάνωση ΜΙΔΑΣ 614), ήρθε στην Ελλάδα και ανέλαβε την ανασυγκρότηση των κλιμακίων πληροφοριών και δολιοφθορών, ιδρύοντας την «ΑΠΟΛΛΩΝ».

Η οργάνωση ανέπτυξε σημαντική αντιστασιακή δράση.

Φυγάδευσε Έλληνες και Βρετανούς στη Μέση Ανατολή  και διέρρευσε προπαγανδιστικές πληροφορίες και ειδήσεις στον Τύπο.

Όταν το μεγαλύτερο τμήμα της έπεσε στα χέρια των SS μετά από προδοσία, ο Πελτέκης διέφυγε στη Μέση Ανατολή.

Την ηγεσία της οργάνωσης ανέλαβαν οι Παναγής και Άλκης Δελμούζος και ο Ερρίκος Μοάτσος.

Μετά τη σύλληψη του Δελμούζου, την αρχηγία της οργάνωσης ανέλαβαν ο Κωνσταντίνος Μπενάκης και ο Γιώργος Παππάς.

Η ΟΡΓΑΝΩΣΗ «ΥΒΟΝΝΗ»

Η «Υβόννη» ήταν οργάνωση προς συλλογή πληροφοριών που διοχέτευε στο στρατηγείο Μέσης Ανατολής.

Ιδρύθηκε τον Ιούνιο του 1944 σ’ αντικατάσταση της οργάνωσης «Απόλλων».

Ιδρυτής ήταν ο Ιωάννης Πελτέκης. Μετειχαν Κωνσταντίνος Μπενάκης, Γεώργιος Παππάς, Στέφανος Δούκας, Διονύσης Βέρος, Βασίλειος Τούσης, Ερρίκος Μοάτσος κ.ά.

Η Υβόννη αποτελούνταν από 350 με 700 άτομα, αριθμός που δεν μπορεί να εξακριβωθεί καθώς ο κάθε υποτομέας είχε οργανωτική αυτοτέλεια για λόγους ασφαλείας, ενώ κατά τους Βρετανούς θεωρούταν ως το πιο αξιόλογο δίκτυο πληροφοριών στην Ελλάδα, με ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στον τομέα των ναυτικών και αεροπορικών πληροφοριών.

Με βάση μαρτυρία του Δ. Αλεξόπουλου η οργάνωση δέχθηκε πολλά πλήγματα λόγω προδοσίας με το μεγαλύτερο να συμβαίνει το καλοκαίρι του 1944 γεγονός που οδήγησε πολλά μέλη στο εκτελεστικό απόσπασμα και πρακτικά διέλυσε την οργάνωση.

Ο Πελτέκης, προσπαθώντας να συμφιλιώσει τις αντιμαχόμενες οργανώσεις του ΕΑΜ και του ΕΔΕΣ, δέχτηκε συκοφαντικές επιθέσεις από το βρετανικό υπουργείο εξωτερικών και από την ελληνική κυβέρνηση της Μέσης Ανατολής.

Έτσι, ενώ στην Αθήνα οι Γερμανοί τον αναζητούσαν μανιωδώς, στη Μέση Ανατολή τον κατηγορούσαν στην αρχή για συνεργάτη των Γερμανών και στη συνέχεια για συνεργάτη του ΕΑΜ. Όμως στην πορεία αποδείχτηκε ότι οι κατηγορίες εις βάρος του ήταν ανυπόστατες.

Όμως, ο αρνητικός αντίκτυπος και το κλίμα καχυποψίας ήταν αρκετά για να προκαλέσουν τη διακοπή της χρηματοδότησης της Υβόννης και την παραπομπή του Πελτέκη σε δίκη. Δικάστηκε από ειδικούς στρατιωτικούς ανακριτές και τελικά όχι μόνο αθωώθηκε, αλλά και του απονεμήθηκε το μετάλλιο διακεκριμένων πράξεων (DSO).

Ο ακαδημαϊκός Κωνσταντίνος Σβολόπουλος αναφέρει τα ονόματα μερικών θρυλικών κατασκόπων της Υβόννης όπως π.χ. ο πλοίαρχος Πέτρος Δρακόπουλος, ο πλοίαρχος Αγησίλαος Λεοντακιανάκος, ο διερμηνέας Σταύρος Τσιώκος, ο Κωνσταντίνος Τριανταφυλλίδης (εργάτης του ΟΛΠ), ο δικηγόρος Ιωάννης Θειακάκης, ο δικηγόρος Εμμανουήλ Κουτσογεωργίου, ο Γεώργιος Καλογερόπουλος και πολλοί άλλοι.

Αξίζει να αναφέρουμε ότι από το Μάρτιο του 1943 έως την απελευθέρωση της Ελλάδας, οι 4 ασύρματοι της Υβόννης έστειλαν στο Κάιρο περίπου 1.100 σήματα πληροφορώντας με μεγάλη ακρίβεια τις συμμαχικές δυνάμεις για τις κινήσεις των γερμανικών στρατευμάτων σκαφών και εφοδίων από και προς το λιμάνι του Πειραιά, σπάζοντας κρυπτογραφικούς κώδικες των Γερμανών, πραγματοποιώντας επισήμανση επίγειων στόχων, γραμμών ανεφοδιασμού, συντάσσοντας λεπτομερείς αναφορές της δραστηριότητας των 4 γερμανικών αεροδρομίων της Αττικής (Τατοϊου, Τανάγρας, Ελευσίνας, Χασανίου), αποκαλύπτοντας μυστικά όπλα, ναρκοπέδια κ.α.

Πέρα από τη συλλογή και μετάδοση πληροφοριών για δολιοφθορές, οι πράκτορες της «Υβόννης» διενεργούσαν προπαγάνδα μέσω της διαρροής πληροφοριών και ειδήσεων στον Τύπο και δρούσαν ως δίκτυο φυγάδευσης Ελλήνων και Βρετανών προς τη Μέση Ανατολή.

Η πραγματοποίηση δολιοφθορών ήταν μια αρκετά επικίνδυνη αποστολή.

Τα συνολικά αποτελέσματα της δράσης της Υβόννης ήταν εντυπωσιακά.

ΟΙ ΣΥΛΛΗΨΕΙΣ

Στα τέλη Μαρτίου του 1944, όπως τηλεγράφησε ο Πελτέκης στη SOE, μετά από προδοσία ενός οργάνου της Ειδικής Ασφάλειας, το μεγαλύτερο τμήμα της Υβόννης βρέθηκε στα χέρια των SS, το πληροφοριακό δίκτυο εξαρθρώθηκε και το σύνολο των υπηρεσιών, των εγγράφων και των εγκαταστάσεων εντοπίστηκε και κατασχέθηκε.

Μέσα σε λίγες μέρες, οι

κατακτητές συνέλαβαν 47 μέλη της Υβόννης.

Ανάμεσά τους ήταν ο Αλέξανδρος Ιωαννίδης, ο Ανδρέας Καλύβας, ο Γεώργιος Καζακόπουλος και άλλοι.

Ακόμα 22 πράκτορες και συνεργάτες προστέθηκαν στον κατάλογο των συλληφθέντων τον Ιούλιο, μέσα στο νέο κύμα συλλήψεων που εξαπέλυσαν οι Γερμανοί.

Ανάμεσα στους συλληφθέντες ήταν και η στενή συνεργάτιδα της «Υβόννης» Λέλα Καραγιάννη, μια από τις θρυλικότερες γυναικείες μορφές της Εθνικής Αντίστασης.

Οι Βρετανοί θορυβήθηκαν από την είδηση της σύλληψης μεγάλου αριθμού πρακτόρων της «Υβόννης» και εξέτασαν τη δυνατότητα εξαγοράς των δεσμωτών τους, αφού η καταδίκη τους σε θάνατο ήταν σίγουρη.

Τελικά, οι πολυάριθμοι συλληφθέντες οδηγήθηκαν στο εκτελεστικό απόσπασμα στο δάσος Χαϊδαρίου, στις 8 Σεπτεμβρίου 1944.

Ήταν ένα αιματοβαμμένο τέλος για τους ήρωες της «Υβόννης», 34 μόλις μέρες πριν το τέλος της κατοχής.

ΟΙ ΗΡΩΕΣ ΣΑΜΠΟΤΕΡ

Βενιζέλος Απόστολος, 37 ετών από την Χαλκίδα, σημαιοφόρος του Πολεμικού Ναυτικού.

Συνελήφθη από τους Γερμανούς την ώρα που μετέδιδε πληροφορίες μέσω ασυρμάτου.

Η τελευταία του φράση ήταν:  «Ταύτην την στιγμήν συλλαμβάνομαι. Ζήτω η Ελλάς».

Παπαγιάννης Αντώνιος, ετών 37, αρχικελευστής του Πολεμικού Ναυτικού.

Συνελήφθη για κατασκοπεία, οπλοφορία και χρήση ασυρμάτου. Εκτελέστηκε στις 19 Ιουνίου 1943 στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής.

Κιτσόπουλος Κωνσταντίνος, 29 ετών από τα Ιωάννινα, κελευστής – τηλεγραφητής του Πολεμικού Ναυτικού.

Τον συνέλαβαν στις 16 Ιανουαρίου 1943 και εκτελέστηκε στις 19 Ιουνίου 1943 στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής.

Γούτης Ανδρέας, 35 ετών από τη Σμύρνη, υποκελευστής του Πολεμικού Ναυτικού.

Εκτελέστηκε στις 19 Ιουνίου 1943 στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής.

ρ μνημονεύονται οι ακόλουθοι 18 συνεργάτες του:

Καπουσίδης Κωνσταντίνος (ναυτικός, 27 χρονών από τη Ρωσία), Θεοφίλου Βασίλης (υπαξιωματικός, 38 χρονών από την Κωνσταντινούπολη, έγγαμος, πατέρας τεσσάρων παιδιών), Αδάμ Νίκος (ναύτης), Αρβανίτης Αντώνιος (εργάτης, 22 ετών από την Κωνσταντινούπολη), Γραμμένος Διονύσιος (από την Κέρκυρα) και Μακρίδης Μιχάλης (21 ετών από τον Πόντο), οι οποίοι συνελήφθησαν τον Αύγουστο του 1943 στην προσπάθειά τους να προκαλέσουν δολιοφθορές σε τρία εχθρικά πλοία στο λιμάνι του Πειραιά.

Καταδικάστηκαν σε θάνατο από το Γερμανικό Στρατοδικείο για σαμποτάζ. Εκτελέστηκαν στις 9-10-1943.

Ο δυναμιτιστής Ανδρέας Χαραλαμπόπουλος συνελήφθη στις 3 Σεπτεμβρίου 1944, όταν επιχείρησε ν’ ανατινάξει το αντιτορπιλικό Turbine στον Ναύσταθμο.

Τον βασάνισαν φρικτά μέχρι θανάτου. Όπως αναφέρει η Ιωάννα Τσάτσου «του κόβουν τα πόδια, του βγάζουν τα μάτια, του σπάζουν τα κόκκαλα και ευτυχώς πεθαίνει από την αιμορραγία.

Έτσι βρήκανε το πτώμα του πεθαμένο στο τέρμα Λιοσίων»

Αλέξανδρος Ιωαννίδης, ομαδάρχης του κλιμακίου «Πάρις».

Κωνσταντίνος Τριανταφυλλίδης, εργάτης του ΟΛΠ, χειριστής και αναμεταδότης των πληροφοριών μέσω μυστικού πομπού.

Εμμανουήλ Κουτσογεωργίου, δικηγόρος, μέλος του ναυτικού δικτύου της οργάνωσης.

Εμμανουήλ Παρλαμάς, ιδιοκτήτης εστιατορίου στην έξοδο του λιμανιού, παρατηρητής, συλλέκτης και διακινητής πληροφοριών.

Κωνσταντίνος Φιλιππάκης,  ναυτικός υπάλληλος, ανηψιός του Εμμ. Παρλαμά,

Ιωάννης Θειακάκης, δικηγόρος.

Ανδρέας Καλύβας, δικηγόρος, 26 ετών, συνέλεγε πληροφορίες για τις ναυτικές και αεροπορικές εχθρικές δυνάμεις και αποτύπωνε τις κινήσεις του γερμανικού ναυτικού στις ακτές της Αττικής.

Αναφέρεται και ως μέλος της ομάδας «Εθνική Δράσις»,

Πέτρος Δρακόπουλος, πλοίαρχος στον πλοηγικό σταθμό, αναμετέδιδε πληροφορίες.

Αγησίλαος Λεοντακιανάκος, πλοίαρχος, αντλούσε καθημερινά πληροφορίες από το βιβλίο κίνησης του λιμένα.

Γεώργιος Μπίλης, διοικητικός υπάλληλος στο Χασάνι,

Σταύρος Τσιώκος, διερμηνέας στο λιμεναρχείο με άπταιστα γερμανικά, μετέδιδε στο συμμαχικό Στρατηγείο στη Μέση Ανατολή πληροφορίες για την κίνηση των εχθρικών σκαφών καθημερινά, μέσω ασυρμάτου,

Ανδρέας Κορδίας, με το ψευδώνυμο «Βύρων», εργαζόταν στο αεροδρόμιο της Ελευσίνας και είχε συγκροτήσει στενό δίκτυο πληροφοριοδοτών,

Μάρτζορυ Δημοπούλου, από το Κάρντιφ της Ουαλίας. Δραστηριοποιήθηκε  στη στρατολόγηση μελών, στη συλλογή και μετάδοση πληροφοριών.

Ήταν μέλος και της «Οργάνωσης Ανάστασης Γένους»,  καθώς και συνδεδεμένη στην Πάτρα με την ομάδα του υπολοχαγού σαμποτέρ της «Διασυμμαχικής Αποστολής» Βαγγέλη Βανδουλάκη και με τον Τάκη Φλούδα της «Εθνικής Οργάνωσης Πληροφοριών-Δολιοφθορών» του ΣΜΑ. Είχε παντρευτεί τον Παναγιώτη (Τάκη) Δημόπουλο, από τον Πύργο Ηλείας.

Γεώργιος Καλογερόπουλος, με το συνθηματικό όνομα «Βάτης».

Ήταν επιλοχίας, ειδικά εκπαιδευμένος στο Στρατηγείο Μέσης Ανατολής και εκτελούσε δολιοφθορές.

Με άμεσο πληροφοριοδότη τον Εμμανουήλ Καζάζογλου, αναφέρεται πως έπληξε τα πλοία «Μπριγκίτα», «Ταναΐς» και «Παναγίτσα».

Όλοι τους εκτελέστηκαν στο δάσος Χαϊδαρίου στις 8 Σεπτεμβρίου 1944.

Επίσης, είχαν συλληφθεί ο Γεώργιος Καζακόπουλος, επικεφαλής της ομάδας «Σταθόπουλος», η ομάδα «Ξυπολητά» και ο Άλκης Δελμούζος, οι οποίοι αποφυλακίστηκαν στις 11 Σεπτεμβρίου  1944.

Πληροφορίες

cultureisathens.gr

stratistoria.wordpress.com

aegeanrally.gr

https://www.militaire.gr/apollon-o-ellinas-kataskopos-sampoter-ton-vretanon-kai-i-yvonni/